Táo bón là gì

HIỂU VÀ KIỂM SOÁT TÁO BÓN

Thế nào là táo bón?

Táo bón là vấn đề tiêu hóa phổ biến gây khó khăn cho nhiều người ở những độ tuổi khác nhau. Táo bón thường được hiểu là không đi tiêu đều đặn hoặc khó khăn khi tống xuất phân.8 Hoặc cảm giác không đi tiêu hết cả khi đã đi tiêu rồi.20

Táo bón ảnh hưởng khác nhau ở từng người. Từ trạng thái phân cứng, vón cục cho đến phân to nhỏ khác thường.

Gọi là táo bón khi:21

  • Đi tiêu ít hơn 3 lần trong một tuần
  • Khó tống xuất phân cũng như phân to hơn bình thường
  • Phân khô, cứng và vón cục

Ngoài ra có thể có kèm đau bụng, đầy hơi và mệt mỏi.8

Ngoài tần suất đi tiêu, các bác sĩ còn cần thêm thông tin về hình dạng, cấu trúc và độ chắc của phân để đánh giá chức năng của đại tràng. Bác sĩ thường dùng thang điểm Briston Stool Scale22 để đánh giá độ chắc của phân (độ cứng).Bạn có thể tham khảo bằng cách nhấp vào nút bên dưới.

Bạn có biết?


Táo bón là một trong những vấn đề y khoa thường gặp nhất, ảnh hưởng đến một phần ba dân số.15

Hãy yên tâm vì táo bón cũng không phải là vấn đề y khoa quá nguy hiểm15. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ quan ngại gì.

Nguyên nhân dẫn đến táo bón?

Táo bón thường xảy ra khi phân nằm lâu trong đại tràng, làm cho nước được tái hấp thu liên tục. Từ đó dẫn đến phân bị khô, cứng và khó tống xuất.8

Có nhiều nguyên nhân gây ra táo bón ở người trưởng thành, đôi khi không có nguyên nhân rõ ràng.21

Những nguyên nhân thường gặp nhất:21

  • Ít ăn thực phẩm có chất xơ – như rau, quả và ngũ cốc
  • Uống không đủ nước
  • Ít vận động
  • Nín đại tiện
  • Thay đổi chế độ ăn hoặc hoạt động thường ngày
  • Căng thẳng, lo âu hoặc trầm cảm

Một số thuốc cũng có thể gây táo bón. Hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn nghĩ thuốc bạn đang uống có thể gây ra triệu chứng táo bón.

Hiếm hơn, táo bón có thể do những bệnh lý khác.21

Táo bón cũng hay gặp ở các phụ nữ mới sinh hoặc đang mang thai.

Căng thẳng có thể gây táo bón?

Căng thẳng khởi phát những rối loạn cảm xúc và nhận thức được cho là có tác động đến hệ tiêu hóa và góp phần vào cơ chế gây táo bón. Đây là quá trình tương tác qua lại giữa não bộ và hoạt động đường ruột, y khoa định nghĩa là trục não – ruột.23

Khi gặp phải tình trạng căng thẳng, bạn có thể thử các cách sau để làm dịu tình trạng này:24

  • Chia sẻ với gia đình và bạn bè về những điều bạn đang khúc mắc
  • Tăng cường luyện tập thể dục thể thao
  • Tải một số ứng dụng giúp hỗ trợ thư giãn, xoa dịu cảm xúc
  • Dành nhiều thời gian hơn cho sở thích cá nhân
  • Ngủ đủ giấc
  • Chế độ ăn lành mạnh

Kiểm soát táo bón

Đôi khi, lo lắng về tình trạng táo bón sẽ làm bạn căng thẳng hơn, từ đó càng làm nặng nề thêm tình trạng táo bón.

Nỗi lo táo bón khi đi du lịch


Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày ví dụ như khi đi du lịch với một chế độ ăn mới, ở một múi giờ khác, sử dụng nhà vệ sinh công cộng có thể ảnh hưởng đến thói quen đi tiêu.25

Đối với người bị táo bón, đi du lịch có vẻ là một thách thức. Nhưng cũng có vài cách giúp bạn thoải mái hơn

Thay đổi lối sống giúp cải thiện táo bón


Lối sống bận rộn trong cuộc sống hiện đại có thể dẫn đến tình trạng táo bón, với nhiều yếu tố tác động.

Nếu táo bón đang ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn, đừng quá lo lắng. Các cách sau đây có thể hữu ích cho bạn.

Có những điều trị táo bón nào?

Thay đổi chế độ ăn và lối sống có thể giúp cải thiện triệu chứng táo bón ở nhiều người. Trong trường hợp các thay đổi không mang lại hiệu quả, cần phải dùng thêm thuốc nhuận tràng.

TÁO BÓN KHI ĐI DU LỊCH

Du lịch táo bón

Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày ví dụ như khi đi du lịch với một chế độ ăn mới, ở một múi giờ khác, sử dụng nhà vệ sinh công cộng có thể ảnh hưởng đến thói quen đi tiêu.25 Đối với người bị táo bón, đi du lịch có vẻ là một thách thức. Nhưng cŨng có vài cách giúp bạn thoải mái hơn.

Uống nhiều nước


Ít uống nước làm nặng tình trạng táo bón, vì vậy nên đảm bảo uống đủ nước.26  Tốt nhất nên tránh thức uống có cồn và caffein (như nước ngọt hay cà phê) vì những chất này gây mất nước cơ thể.8

Cố gắng duy trì thói quen sinh hoạt hàng ngày


Duy trì thời gian ăn uống và nghỉ ngơi giống như sinh hoạt hàng ngày nếu có thể. Ăn ngay sau thức giấc cũng có lợi hơn.27 Nếu bạn có thói quen đi tiêu vào một giờ cố định trong ngày, hãy cố gắng duy trì, thường sau khi ăn 30 phút là lúc thích hợp nhất.25

Bổ sung các bữa ăn nhẹ nhiều chất xơ


Ăn uống lành mạnh khó được đảm bảo trong hành trình du lịch, thay vào đó là các loại thức ăn nhanh ít chất xơ. Từ đó làm táo bón nặng hơn.8 Vì vậy, nên mang theo các thực phẩm giàu chất xơ tiện dụng như trái cây sấy khô, thanh ngũ cốc, bắp rang hoặc các loại hạt không tẩm muối. Chọn thêm các loại thức ăn nhiều rau tươi khi có thể.

Lắng nghe cơ thể mình


Đừng phớt lờ các tín hiệu của cơ thể vì rất có thể sẽ làm tình trạng táo bón trầm trọng hơn.8 Nắm thông tin về các nhà vệ sinh gần nhất để sử dụng khi cần.

Cố gắng vận động


Nếu chuyến du lịch có lộ trình di chuyển dài bằng máy bay, tàu hỏa hoặc xe hơi, cố gắng dành nhiều thời gian đứng lên, kéo căng cơ thể và đi lại xung quanh. Điều này giữ cho hệ tiêu hóa của bạn làm việc tốt hơn.26

Dự phòng


Nếu bạn hay bị táo bón khi đi du lịch hoặc đang mắc chứng táo bón, nên uống thuốc trước khi khởi hành. Lactulose dạng gói khá tiện dụng khi du lịch, có thể dùng uống trực tiếp,rưới lên thức ăn hoặc pha vào nước uống.4

Nội dung này được xem xét, chỉnh sửa, hiệu đính và bảo trợ bởi Chi hội Bác sĩ gia đình TP.HCM.